Στη Χώρα των Ίνκας
- Οι τρείς κόσμοι
Οι πάκο[1] είναι ειδικοί στο να αντιλαμβάνονται τις ενέργειες των τριών κόσμων της κοσμολογίας των Άνδεων: του χανίκ πάτσα, του κάι πάτσα και του ούχου πάτσα. Ο χανίκ πάτσα είναι ο ανώτερος κόσμος, το πολυδιάστατο βασίλειο το οποίο αποτελείται μόνο από σάμι, δηλαδή από την πιο εκλεπτυσμένη ενέργεια. Στη χριστιανική ορολογία είναι ο παράδεισος, η κατοικία του Θεού, του Ιησού και των αγγελικών πνευμάτων. Σε ψυχολογικούς όρους είναι το υπερσυνείδητο και διαπροσωπικά είναι η σφαίρα του οραματιστή και του προφήτη. Το τοτέμ του στις Άνδεις είναι ο κόνδορας ή το κολίβριο, τα οποία είναι οι αγγελιαφόροι του πνεύματος.
Ο κάι πάτσα είναι ο δικός μας υλικός κόσμος, η Γη. Είναι ο κόσμος του υλοποιημένου πνεύματος και η σφαίρα του συνειδητού νου, του εγώ και της ταυτότητας. Ο κάι πάτσα αποτελείται τόσο από σάμι όσο και από χούτσα, δηλαδή από ελαφριές και βαριές ενέργειες αντίστοιχα, επειδή εμείς οι άνθρωποι, οι σημαντικότεροι κάτοικοι του κάι πάτσα, μερικές φορές ενεργούμε με άινι[2] και μερικές όχι. Το τοτέμ του στις Άνδεις είναι το πούμα (ιαγουάρος) του οποίου το μεγαλείο αναδύεται από την αντίθεση ομορφιάς και κινδύνου, χάρης και φόβου, ενστίκτου και θέλησης.
Τέλος, υπάρχει και ο ούχου πάτσα, ο κατώτερος κόσμος, ο οποίος αποτελείται αποκλειστικά από βαριά ενέργεια. Ο ούχου πάτσα δε μοιάζει με τη χριστιανική κόλαση: οι ουχουπατσαρούνα – οι κάτοικοι του κατώτερου κόσμου – δεν έχουν κριθεί και καταδικαστεί να ζουν σε έναν κόσμο μαρτυρίων. Αντίθετα, ζουν μέσα σε αυτό το βασίλειο της βαρύτερης ενέργειας μόνο επειδή δεν έχουν μάθει να ζουν σύμφωνα με το άινι. Η βαριά ενέργεια δεν είναι αρνητική, κακή ή σκοτεινή. Οι ουχουπατσαρούνα, λοιπόν, παράγουν δυσαρμονική βαριά ενέργεια, επειδή δεν έχουν μάθει πώς να ζουν ανταποδοτικά με τους άλλους. Στον ψυχολογικό τομέα, ο κατώτερος κόσμος είναι ο εσωτερικός κόσμος, το πεδίο του ασυνείδητου, το βασίλειο των ονείρων. Το τοτέμ του στις Άνδεις είναι το φίδι, το οποίο συμβολίζει την απειλητική αλλά και εν δυνάμει μεταμορφωτική δύναμη του βάθους.
Οι πάκο των Άνδεων έχουν πρόσβαση στις ενέργειες και των τριών κόσμων, αλλά γενικά δεν “ταξιδεύουν” μέσα στους τρεις κόσμους όπως οι κλασσικοί σαμάνοι. Εργάζονται με οράματα και όνειρα, αλλά αυτό το πετυχαίνουν χωρίς τη βοήθεια παραισθησιογόνων, τυμπάνων ή εκστατικού χορού. Υπάρχουν αρκετά σαμανιστικά συστήματα των γηγενών του Περού, τα οποία βρίσκει κανείς κυρίως στις ζούγκλες ή κατά μήκος της βόρειας ακτής, στα οποία χρησιμοποιούνται ψυχότροπες ουσίες όπως η αγιαχουάσκα ή ο Σαν Πέντρο. Οι Κουέρο ωστόσο δεν χρησιμοποιούν καμία από αυτές τις μεθόδους για να προσεγγίσουν τον κόσμο του πνεύματος. Αντίθετα, εργάζονται στην περίοδο του ύπνου ή χρησιμοποιούν φυσικές ιερουργίες – οι οποίες επικεντρώνονται κυρίως γύρω από τη χρήση φύλλων κόκας, των ντεσπάτσο[3] και των μέιζα τους (σακουλιών με ιερά αντικείμενα) – στη διάρκεια των οποίων ανοίγουν διάλογο με την Πατσαμάμα[4], τους Απού[5] ή άλλα πνεύματα.
Ο δρόμος ενός πάκο είναι οπωσδήποτε προσωπικός, αν και το μεγαλύτερο μέρος των μυστικών γνώσεων και των τελετουργικών, σαμανιστικών πρακτικών, είναι σχετικά ομοιόμορφο. Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες μυστικιστικές παραδόσεις, ένας πάκο των Άνδεων αποκτά γνώση και σοφία μέσω της προσωπικής εμπειρίας. Αν μια διδασκαλία δεν βασίζεται στην προσωπική εμπειρία, δεν έχει ιδιαίτερη αξία, οπότε οι μαθητευόμενοι ενθαρρύνονται να δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στις δικές τους εμπειρίες παρά στα λόγια των δασκάλων τους. Είτε ατομικά είτε ομαδικά οι πάκο εργάζονται μέσα στα βασίλεια των τριών κόσμων, διευκολύνοντας τη ροή του άινι ανάμεσα στους τρεις με τη δημιουργία μιας στήλης φωτός και ενέργειας που ονομάζεται σάιγουα[6]. Η προφητεία των Άνδεων προοιωνίζει μια εποχή κατά την οποία αυτά τα τρία βασίλεια θα γίνουν ένα: ο χανίκ πάτσα και ο ούχου πάτσα θα ενωθούν με τον κάι πάτσα για να δημιουργήσουν έναν παραδεισένια κόσμο πάνω στη Γη. Ο καθένας από εμάς μπορεί να συνεισφέρει σε αυτή την πνευματική μεταμόρφωση, ζώντας σύμφωνα με το άινι και μεταλλάσσοντας τη βαριά ενέργεια του κόσμου μας σε ελαφριά. Καθαρίζοντας τους εαυτούς μας από τη βαριά ενέργεια, διευκολύνουμε την ενεργειακή εξέλιξη της ανθρωπότητας.
- Ελαφριά και Βαριά Ενέργεια
Δύναμη στην παράδοση των Άνδεων σημαίνει την ικανότητα να “σπρώχνεις το καουσάι”, δηλαδή να πετυχαίνεις μια συνειδητή ανταλλαγή ενεργειών με τον καουσάι πάτσα[7], το σύμπαν της ζωντανής ενέργειας. Για έναν κάτοικο των Άνδεων, η συνειδητοποίηση αυτού του ενεργειακού κόσμου ξεκινά με τη γέννηση και γίνεται πιο έντονη μέσα από μια ζωή τόσο στενά δεμένη με την πνευματική διάσταση, ώστε αν αρνηθεί κανείς την ύπαρξή του αρνείται τον ίδιο του τον εαυτό. Όμως ο καουσάι πάτσα δεν είναι ένας δύσκολος ή περίπλοκος κόσμος. Στην πραγματικότητα είναι πολύ απλός επειδή αποτελείται από δύο μόνο βασικές ενέργειες: τη σάμι, η οποία είναι η ελαφριά ή εκλεπτυσμένη ενέργεια και τη χούτσα, η οποία είναι η βαριά ή πυκνή ενέργεια. Η σάμι διαποτίζει τον φυσικό κόσμο δίνοντας πνοή σε όλα τα ζωντανά πλάσματα και μεταδίδοντας “δύναμη” σε φυσικά αντικείμενα και τοποθεσίες στα οποία και συσσωρεύεται. Όσο πιο πολύ σάμι ενσωματώνουμε στο ενεργειακό μας σώμα, τόσο πιο άκοπα και ολοκληρωμένα, αρμονικά και ευχάριστα μπορούμε να ζήσουμε με τους άλλους και με τον φυσικό κόσμο. Ελαφρύνοντας το ενεργειακό μας σώμα με την πρόσληψη αυτής της ζωτικής, εκλεπτυσμένης ενέργειας, μπορούμε να ανυψώσουμε το επίπεδο της συνείδησης μας.
Η χούτσα, αντιθέτως, είναι βαριά ενέργεια και την παράγουν μόνο οι άνθρωποι. Η χούτσα εμφανίζεται επειδή δεν ζούμε σε τέλειο άινι – σχέση ανταπόδοσης – με τον καουσάι πάτσα. Προέρχεται από τη ροή των μεταξύ μας σχέσεων, από την ίδια την ύπαρξή μας μέσα στον κάι πάτσα, τον πολύ ανθρώπινο, υλικό κόσμο. Είναι ένα αναδυόμενο ενεργητικό χαρακτηριστικό των μεταξύ μας σχέσεων και της σχέσης του καθενός με τον φυσικό κόσμο. Στο επίπεδο συνείδησης που διαθέτουμε σήμερα, η χούτσα δεν μπορεί να αποφευχθεί. Έτσι, σε οποιοδήποτε σημείο ζούνε άνθρωποι, συσσωρεύεται χούτσα. Μπορούμε να προσελκύσουμε χούτσα είτε περπατώντας μέσα σε μια πολυπληθή πόλη είτε μέσα σε έναν αγρό με λουλούδια. Πιο συχνά όμως, συσσωρεύουμε χούτσα μέσα από τις συναισθηματικές μας επαφές με τους άλλους. Δημιουργείται καθώς υφαίνουμε τις ενέργειες μας ανάμεσα σε εκείνους που αγαπάμε, μισούμε, φθονούμε, τρέφουμε. Είναι ένα ενεργειακό υποπροϊόν του πόνου και της θλίψης μας, των φόβων, των ελπίδων μας, όλου του φάσματος των συναισθημάτων, τα οποία διαποτίζουν τις σκέψεις και τις πράξεις μας. Αν και η χούτσα είναι ένας τύπος ενέργειας τον οποίο δε μπορούμε να αποφύγουμε να ελκύσουμε ζώντας στον σημερινό ανθρώπινο κόσμο, είναι ασφαλώς μια πυκνότητα ενέργειας την οποία δε θα πρέπει να συσσωρεύουμε, επειδή κάνει την ποιότητα του ενεργειακού μας σώματος βαριά. Μας εμποδίζει να λειτουργούμε ιδανικά, καθώς και να αγκαλιάσουμε τον καουσάι πάτσα με όλες μας τις δυνάμεις. Ωστόσο, η χούτσα από μόνη της δεν θεωρείται “αρνητική” ή “κακή” ενέργεια. Είναι απλώς βαριά. “Η χούτσα δεν ανήκει σε κάποια ηθική κατηγορία”, εξηγεί ο Αμέρικο Γιάμπαρ. “Μπορεί κανείς να την περιγράψει ως μια ενέργεια σε τάξη, η οποία μετατρέπεται σε ενέργεια σε αταξία. Μεταδίδουμε αυτή τη χαοτική ενέργεια στην Πατσαμάμα… αλλά αυτό δεν έχει κανένα ηθικό αντίκρισμα”.
Το ότι η χούτσα είναι βαριά ενέργεια και όχι αρνητική ή κακή, είναι ίσως μια από τις δυσκολότερες έννοιες για να συλλάβουν οι νεοφερμένοι στο μονοπάτι των Άνδεων. Όπως λέει ο Χουάν Νιούνεζ ντελ Πράντο: “Στη Δύση προσπαθούμε πάντα να μετατρέψουμε το καθετί σε δίπολο, σε θετικό και αρνητικό, καλό ή κακό, σωστό ή λάθος. Όμως η βαρύτητα είναι κάτι σχετικό. Η πυκνότητα, η δόνηση ή το χρώμα είναι ένας καλύτερος μεταφορικός τρόπος να κατανοήσουμε τη χούτσα. Για παράδειγμα, κάτι μπορεί να έχει βιολετί χρώμα ή ίσως κόκκινο. Η ενεργειακή δόνηση του κόκκινου είναι χαμηλότερη από εκείνη του βιολετιού και έτσι μπορεί κανείς να πει ότι η βαρύτητα είναι κόκκινη. Το βιολετί είναι πιο εκλεπτυσμένο αλλά και πιο ψυχρό. Το κόκκινο είναι ζεστό. Οι σόμπες κοκκινίζουν και δίνουν ζεστασιά, αλλά οι υπεριώδεις ακτίνες είναι βιολετιές και ψυχρές. Ποιο είναι καλύτερο; Το βιολετί ή το κόκκινο; Αυτό εξαρτάται από κάθε συγκεκριμένη περίσταση”.
Τα συμπτώματα της συσσώρευσης αυτής της βαριάς ενέργειας είναι που εμφανίζονται με τρόπους τους οποίους συνήθως θεωρούμε αρνητικούς. Όταν η ενέργεια μας δεν είναι ακμαία, τότε έχουμε την τάση να νοιώθουμε δυσάρεστα – σωματικά, συναισθηματικά και πνευματικά. Αν το πόκπο[8] μας – η ενεργειακή σφαίρα που μας περικλείει και διαποτίζει το υλικό μας σώμα – συσσωρεύσει πολλή χούτσα, αυτό μπορεί να καθρεφτίζει μια ανισορροπία στη σχέση μας με τον φυσικό κόσμο της ζωντανής ενέργειας, δηλαδή να σημαίνει πως έχουμε απομονωθεί από την ελεύθερη ροή των φυσικών ενεργειών και από τη θέση μας στον Μεγάλο Ιστό του Όντος. Από ψυχολογικής άποψης, η χούτσα μπορεί να θεωρηθεί ως η συσσώρευση μέσα στο ενεργειακό μας σώμα όλων των πραγμάτων που δε μας εξυπηρετούν: αρνητικές στάσεις, ανειλικρίνεια, αδυναμία για αγάπη, αυτοκαταστροφικές ή βλαβερές συμπεριφορές, υποτιμητική εικόνα για τον εαυτό μας και τα παρόμοια. Αν νοιώθετε παρόμοια πράματα, τότε πιθανώς βρίσκεστε σε επαφή με μια ενέργεια η οποία είναι βαριά. Η βαρύτητα ωστόσο είναι σχετική με τα άτομα και την κατάσταση των πόκπο τους, καθώς και με την ενεργειακή ισχύ που έχουν στη διάθεση τους, δηλαδή με το πόσο καλά μπορούν να “σπρώξουν το καουσάι”. Η βαρύτητα δείχνει μια ασυμβατότητα ανάμεσα στην προσωπική ενέργεια και σε μια εξωτερική ενέργεια. “Ο φόβος ή πόνος – τα συναισθήματα – από την πλευρά ενός πάκο των Άνδεων, είναι απλώς συμπτώματα της επαφής με τη χούτσα”, λέει ο Χουάν. “Ο φόβος για παράδειγμα, δείχνει ότι βρίσκεστε σε επαφή με κάτι που σας πέφτει βαρύ. Οι ασύμβατοι τύποι ενέργειας δίνουν αυτή την αίσθηση του βάρους. Όμως το βάρος είναι κάτι σχετικό. Ό,τι είναι βαρύ για σενα, μπορεί να μην είναι βαρύ για μενα”.
Από την άποψη του μυστικισμού των Άνδεων, η αντίληψη της ενέργειας ως βαριάς και όχι αρνητικής είναι σημαντική, επειδή αυτή η μετατόπιση της αντίληψης είναι αναγκαία για να ζήσουμε ολοκληρωμένα και συνειδητά, ανοιχτά και δεκτικά απέναντι στις ενέργειες των άλλων και του φυσικού κόσμου. Όπως εξηγεί ο Χουάν, αν συναντήσεις μια ενέργεια την οποία θεωρείς αρνητική, η μόνη αντίδραση που σου μένει ή έστω η πιο πιθανή, είναι να ζητήσεις να προστατευτείς. Έτσι κλείνεσαι στον εαυτό σου και κινδυνεύεις να μετατρέψεις το ενεργειακό σου σώμα σε μια ενεργειακή φυλακή. Σύμφωνα με τους πάκο των Άνδεων, σπάνια κάνει καλό να αποτραβηχτεί κανείς από μια ανταλλαγή ενεργειών με τον καουσάι πάτσα. Όταν όμως κάποιος αντιλαμβάνεται την ενέργεια μόνο ως βαριά, τότε δεν υπάρχει λόγος να θέλει να προστατευτεί – απλώς αναγνωρίζει ότι μια τέτοια ενέργεια δεν είναι συμβατή με τη δική του. Στη συνέχεια, η συνείδηση αυτής της ασυμβατότητας του επιτρέπει να ενεργήσει ούτως ώστε να μετατρέψει αυτή την ενέργεια, ουσιαστικά να την ελαφρύνει, έτσι ώστε είτε να γίνει συμβατή μαζί του, είτε απλώς να μην τον επηρεάζει πλέον. Ακόμη κι αν δεν μπορείτε να αντιμετωπίσετε τη χούτσα, αν είναι υπερβολικά πολλή για να την αντέξετε όλη μαζί, δεν παρουσιάζει κίνδυνο για εσάς και δεν είναι ανάγκη να κλείσετε το ενεργειακό σας σώμα στην αυθόρμητη αντίδραση σας να προστατευτείτε. Ο Χουάν παρομοιάζει τη χούτσα με μια πέτρα σε έναν κήπο, την οποία προσπαθείτε να μετακινήσετε. Αν η πέτρα είναι πολύ βαριά για να τη σηκώσετε, θα πρέπει να την αφήσετε εκεί μέχρι να δυναμώσετε. Η ίδια ή πέτρα, όμως, δεν έχει τη δυνατότητα να σας βλάψει.
- “Οι Φύλακες της Αρχαίας Γνώσης”, Joan Parisi Wilcox
________________________________________________________________
Σημειώσεις:
[1] Πάκο: Μια λέξη που στα κετσούα σημαίνει και “αρσενικό αλπακά”, αλλά αφορά ένα άτομο το οποίο ασκεί το μυστικιστικό έργο των Άνδεων και ακολουθεί το ιερό μονοπάτι. Ένας μυστικιστής ή “ιερέας”.
[2] Άινι: Η τάση προς την ιερή ανταλλαγή και το πνεύμα της ανταπόδοσης που αποτελεί τη θεμελιώδη λειτουργική αρχή στα κοινωνικά και μυστικιστικά συστήματα του Περού. Στο κοινωνικό σύστημα το άινι σημαίνει προσφορά εργασίας και εξισώνεται κατά κάποιο τρόπο με τη χριστιανική αντίληψη του “Κάντε στους άλλους αυτό που θέλετε να κάνουν οι άλλοι σε εσάς”. Στο μυστικιστικό σύστημα το άινι είναι η συμπεριφορά του σαμάνου και η βάση κάθε τελετουργίας, επειδή ο πάκο βρίσκεται πάντα σε μια “ανταλλαγή” ενεργειών με τον κόσμο των πνευμάτων.
[3] Ντεσπάτσο: Μια προσφορά που αποτελείται από μια ποικιλία φυσικών αντικειμένων τα οποία ονομάζονται ρεϊκάντο και τα οποία τοποθετούνται τελετουργικά πάνω σε λευκό χαρτί, ενεργοποιούνται με προσευχές, διαποτίζονται με σάμι (εκλεπτυσμένη ενέργεια) και στη συνέχεια διπλώνονται σε δέμα και θάβονται ή καίγονται. Αν και υπάρχουν περίπου 250 διαφορετικά είδη ντεσπάτσο, τα πιο συνηθισμένα γίνονται για να τιμήσουν την Πατσαμάμα ή τους Απού.
[4] Πατσαμάμα: Μητέρα Γη. Η ζωοποιός ενέργεια του πλανήτη Γη. Η θηλυκή θεϊκή ενέργεια.
[5] Απού: Ένας “Κύριος των Ορέων”. Οι Απού είναι τα πνεύματα των ιερών βουνών του Περού και θεωρούνται τα ισχυρότερα των πνευμάτων της φύσης. Υπάρχουν τρεις κατηγορίες Απού, οι οποίες είναι αντίστοιχα από τη λιγότερο στην περισσότερο ισχυρότερη: άιγιου Απού, λάκτα Απού και σούγιου Απού.
[6] Σάιγουα: Μια στήλη ενέργειας, η οποία συχνά ενώνει ενεργειακά τους τρεις κόσμους. Επίσης, στη γλώσσα κετσούα είναι η ονομασία ενός ίτου, της αρσενικής ενέργειας μιας τοποθεσίας κοντά στην οποία γεννηθήκατε.
[7] Καουσάι πάτσα: Στην κυριολεξία, ο κόσμος της ζωντανής ενέργειας. Αναφέρεται στο σύμπαν ως ροή ζωτικής και ζωοποιού ελαφριάς ενέργειας με την οποία βρισκόμαστε συνεχώς σε επαφή.
[8]Πόκπο: Μια λέξη των κέτσουα που σημαίνει “φυσσαλίδα”. Το ενεργειακό μας σώμα, ο ενεργειακός σάκος δηλαδή, ο οποίος περιβάλλει και διαποτίζει το υλικό μας σώμα.
