Ηρακλής ο Μαθητής - Ο Μύθος
‘L'Apothéose d'Hercule’, François Lemoyne
Στάθηκε μπροστά στον Δάσκαλό του. Καταλάβαινε αόριστα ότι έμπαινε σε κρίση που θα προκαλούσε αλλαγή στην ομιλία, τη στάση και το σχέδιο. Ο Δάσκαλος τον κοίταζε και τον συμπαθούσε.
“Το όνομά σου;” τον ρώτησε και περίμενε την απάντηση.
“Ηρακλής”, ήλθε η απάντηση. “Μου είπαν ότι σημαίνει το κλέος της Ήρας, την ακτινοβολία και τη λάμψη της ψυχής. Τι είναι ψυχή, Δάσκαλε; Πες μου την αλήθεια.”
“Την ψυχή σου θα την ανακαλύψεις κάνοντας το καθήκον σου και θα βρεις και θα χρησιμοποιήσεις τη φύση σου. Ποιοι είναι οι γονείς σου; Πες μου, γιέ μου.”
“Ο πατέρας μου είναι θείος. Δεν τον γνωρίζω, αλλά μέσα μου γνωρίζω ότι είμαι γιος του. Η μητέρα μου είναι γήινη. Τη γνωρίζω καλά και με έκανε αυτό που βλέπεις. Επίσης, Δάσκαλε της ζωής μου, είμαι δίδυμος. Υπάρχει κι άλλος σαν εμένα. Τον ξέρω καλά κι όμως δεν τον ξέρω. Ο ένας είναι από γη, γήινος· ο άλλος είναι υιός του Θεού.”
“Ποια είναι η εκπαίδευσή σου, Ηρακλή, γιε μου; Τι μπορείς να κάνεις και πώς διδάχθηκες;”
“Σε κάθε επίτευγμα είμαι ειδικός· διδάχθηκα καλά, εκπαιδεύθηκα καλά, καθοδηγήθηκα καλά κι έμαθα καλά. Γνωρίζω όλα τα βιβλία κι όλες τις τέχνες και τις επιστήμες· οι μόχθοι του ανοικτού πεδίου μου είναι γνωστοί, καθώς και η επιδεξιότητα εκείνων που έχουν τα μέσα να ταξιδεύουν και να γνωρίζουν ανθρώπους. Γνωρίζω τον εαυτό μου σαν άνθρωπο που σκέπτεται, νιώθει και ζει. Ένα πράγμα, Δάσκαλε, πρέπει να σου πω κι αυτό για να μη σ’ εξαπατήσω. Δεν είναι πολύς καιρός που σκότωσα όλους όσους με δίδαξαν στο παρελθόν. Σκότωσα τους δασκάλους μου και στην αναζήτηση της ελευθερίας είμαι πια ελεύθερος. Ζητώ να γνωρίσω τον εαυτό μου μέσα στον εαυτό μου και δια του εαυτού μου.”
“Γιε μου, αυτό ήταν πράξη σοφίας και μπορείς πια να στέκεις ελεύθερος. Προχώρησε τώρα στο έργο και να θυμάσαι ότι στην τελική στροφή του τροχού θα έλθει το μυστήριο του θανάτου. Μην το ξεχνάς. Ποια είναι η ηλικία σου, γιέ μου;”
“Είχαν περάσει δεκαοχτώ καλοκαίρια όταν σκότωσα το λιοντάρι κι από τότε φορώ το δέρμα του. Στα είκοσι ένα συνάντησα τη γυναίκα μου. Σήμερα στέκω μπροστά σου τριπλά ελεύθερος - ελεύθερος από τους πρώτους δασκάλους μου, ελεύθερος από τον φόβο του φόβου και πραγματικά ελεύθερος από κάθε επιθυμία.”
“Μην κομπάζεις, γιέ μου, αλλά δείξε μου τη φύση αυτής της ελευθερίας που νιώθεις. Πάλι στον Λέοντα θα συναντήσεις το λιοντάρι. Τι θα κάνεις; Πάλι στους Διδύμους θα συναντήσεις στον δρόμο σου τους δασκάλους που σκότωσες. Τους άφησες πράγματι πίσω; Τι θα κάνεις; Πάλι στον Σκορπιό θα παλέψεις με την επιθυμία. Θα σταθείς άραγε ελεύθερος ή θ’ αντιμετωπίσεις το ερπετό με τις πανουργίες του και θα σε τραβήξει κάτω στη γη; Τι θα κάνεις; Ετοιμάσου ν’ αποδείξεις τα λόγια και την ελευθερία σου. Μην κομπάζεις, γιέ μου, αλλά απόδειξέ μου την ελευθερία σου και τη βαθιά σου επιθυμία να υπηρετείς.”
Ο Δάσκαλος έμεινε σιωπηλός και ο Ηρακλής αποσύρθηκε και αντιμετώπισε την πρώτη μεγάλη Πύλη. Έπειτα ο Προεστός που καθόταν στην Αίθουσα Συμβουλίου του Κυρίου, μίλησε στον Δάσκαλο και του πρότεινε να καλέσει τους θεούς για μάρτυρες της προσπάθειας και της εκκίνησης του νέου μαθητή στον Δρόμο. Ο Δάσκαλος τους κάλεσε. Οι θεοί απάντησαν. Ήλθαν κι έδωσαν στον Ηρακλή τα δώρα τους και πολλά λόγια σοφίας, επειδή γνώριζαν τα καθήκοντα και τους κινδύνους του Δρόμου. Η Αθηνά του έδωσε ένα χιτώνα που η ίδια είχε υφάνει, ένα χιτώνα που του ταίριαζε, σπάνιας και λεπτής ομορφιάς. Τον φόρεσε με θρίαμβο και υπερηφάνεια, θριαμβολογώντας στη νιότη του που έπρεπε να δείξει ποιος είναι.Ο Ήφαιστος σφυρηλάτησε ένα χρυσό θώρακα για τον Ηρακλή, για να προφυλάσσει την καρδιά του, την πηγή της ζωής και της δύναμης. Ζώστηκε το χρυσό αυτό δώρο κι έτσι προστατευμένος ο νέος μαθητής ένιωσε ασφαλής. Έπρεπε ν’ αποδείξει τη δύναμή του. Ήρθε κι ο Ποσειδώνας με ένα ζευγάρι άλογα και τα έδωσε με χαλινάρια στον Ηρακλή. Ήρθαν κατευθείαν από τον τόπο των υδάτων και είχαν σπάνια ομορφιά και αναμφισβήτητη δύναμη. Και ο Ηρακλής ευχαριστήθηκε, γιατί έπρεπε ν’ αποδείξει τη δύναμή του να καβαλικεύει τα δίδυμα άλογα. Με όμορφα λόγια και λαμπρή ευφυΐα ήρθε ο Ερμής, φέρνοντας ένα σπαθί με σπάνιο σχέδιο, που το έδωσε σε ασημένια θήκη στον Ηρακλή. Το έδεσε στη μέση του Ηρακλή, ζητώντας του να το διατηρεί κοφτερό και λαμπρό. “Πρέπει να χωρίζει και να κόβει”, είπε ο Ερμής “και πρέπει να κινείται με ακρίβεια και την απαιτούμενη επιδεξιότητα”. Κι ο Ηρακλής τον ευχαρίστησε με λόγια χαράς. Έπρεπε ν’ αποδείξει την επιδεξιότητα για την οποία καυχιόταν. Με τον ήχο σαλπίγγων και ορμητικά ποδοκροτήματα άστραψε το άρμα του Θεού Ήλιου. Ήρθε ο Απόλλων και με το φως και τη χάρη του επευφήμησε τον Ηρακλή, δίνοντάς του ένα τόξο, ένα φωτεινό τόξο. Από εννέα ορθάνοιχτες Πύλες πρέπει να περάσει ο μαθητής πριν αποκτήσει αρκετή επιδεξιότητα για να τεντώσει το τόξο. Τόσο χρόνο χρειάζεται για ν’ αποδειχθεί Τοξότης. Κι όμως όταν του δόθηκε το δώρο, ο Ηρακλής το πήρε με εμπιστοσύνη στη δύναμή του, μια δύναμη ακόμη αναπόδεικτη.
Κι έτσι στάθηκε αρματωμένος. Οι θεοί στάθηκαν γύρω στον Δάσκαλό του και παρατηρούσαν τα καμώματά και τη χαρά του. Έπαιζε μπροστά στους θεούς κι έδειχνε την παλληκαριά του, καυχώμενος για τη δύναμή του. Ξαφνικά σταμάτησε και σκέφθηκε για πολύ· έπειτα έδωσε τα άλογα σ’ ένα φίλο να τα κρατά, το σπαθί σ’ έναν άλλο και το τόξο σ’ έναν τρίτο. Και τρέχοντας, εξαφανίσθηκε στο γειτονικό δάσος. Οι θεοί περίμεναν την επιστροφή του με απορία και αμηχανία για την παράξενη συμπεριφορά του. Γύρισε από το δάσος, κρατώντας ψηλά ένα ξύλινο ρόπαλο κομμένο από ένα ρωμαλέο ζωντανό δένδρο.
“Αυτό είναι δικό μου”, φώναξε, “κανείς δε μου το έδωσε. Αυτό μπορώ να το χρησιμοποιήσω με δύναμη. Θεοί παρακολουθήστε τα μεγάλα έργα μου”.
Και τότε και μόνο τότε ο Δάσκαλος είπε: “Προχώρησε στους άθλους”.
Ο Θιβετανός
Ανάλυση του Μύθου
Ερχόμαστε τώρα στην εξέταση του ίδιου του Ηρακλή. Είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία και ασχολήθηκαν μ’ αυτή πολλοί συγγραφείς. Η συζήτηση για τις λεπτομέρειες της ζωής του και τα επιχειρήματα για τη σειρά των γεγονότων δεν αποτελούν μέρος του σκοπού μας. Οι ποικίλες αναφορές διαφέρουν στις λεπτομέρειες, ανάλογα με την προκατάληψη του ιστορικού και μπορούν να μελετηθούν στις πολλές κλασσικές ιστορίες και τα λεξικά. Θα πραγματευθούμε εδώ μόνο τους φημισμένους δώδεκα άθλους και γι’ αυτούς διαβάζουμε:
“Ο Ηρακλής με τη θέληση του Δία υποτάχθηκε στην εξουσία του Ευρυσθέα και υποχρεώθηκε να τον υπακούει σε κάθε του απαίτηση. Συμβουλεύθηκε το μαντείο του Απόλλωνα και του είπαν ότι έπρεπε να υποταχθεί για δώδεκα χρόνια στη θέληση του Ευρυσθέα, σύμφωνα με τις εντολές του Δία· κι ότι αφού εκτελούσε τους περίφημους άθλους, θα πήγαινε στους θεούς.”
Έτσι άρχισε τη σταδιοδρομία του και σαν μαθητής υπό τις διαταγές της ψυχής του ανέλαβε τους δώδεκα άθλους, εκτελώντας καθένα τους σε κάθε ζωδιακό σημείο. Συνεπώς αντιπροσωπεύει κάθε μαθητή, που ζητεί να βαδίσει στην ατραπό και ν’ αποδείξει τον έλεγχό του στις δυνάμεις της φύσης του· επίσης αντιπροσωπεύει το σημείο στο οποίο βρίσκεται τώρα η ανθρωπότητα. Το αρχικό του όνομα ήταν Αλκείδης, που άλλαξε σε Ηρακλής, έπειτα από μια περίεργη εμπειρία και πριν ξεκινήσει τους άθλους του. Το όνομα Ηρακλής σημαίνει το “κλέος της Ήρας”. Η Ήρα αντιπροσωπεύει την ψυχή, έτσι το όνομά του ενσωμάτωνε την αποστολή του που ήταν να εκδηλώσει με ενεργό δράση στο φυσικό πεδίο τη δόξα και τη δύναμη της έμφυτης θειότητάς του. Μια αρχαία γραφή της Ινδίας λέει: “Με την κυριαρχία της δεσμεύουσας ζωής έρχεται η ακτινοβολία” κι αυτή η κυριαρχία της φυλακίζουσας μορφής ήταν το ένδοξο κορύφωμα όλων των εγχειρημάτων του Ηρακλή.
Μας λένε ότι είχε ένα θείο πατέρα και μια γήινη μητέρα κι έτσι βλέπουμε να προβάλει ο ίδιος βασικός συμβολισμός με όλους τους υιούς του Θεού. Στο πρόσωπό τους συμβολίζεται η ουσιαστική δυαδικότητα του Θεού σε εκδήλωση, της ζωής στη μορφή, της ψυχής στο σώμα και του πνεύματος και της ύλης. Η δυαδικότητα αυτή είναι η δόξα της ανθρωπότητας και αποτελεί επίσης το πρόβλημα που κάθε ανθρώπινο ον πρέπει να λύσει. Πατέρας-Πνεύμα και Μητέρα-'Υλη συναντώνται στον άνθρωπο και το έργο του μαθητή είναι να αποσυρθεί από τα δεσμά της μητέρας κι έτσι να ανταποκριθεί στην αγάπη του Πατέρα. Η δυαδικότητα αυτή εμφανίζεται επίσης στο γεγονός ότι ήταν δίδυμος. Διαβάζουμε ότι ο ένας δίδυμος γεννήθηκε από γήινο πατέρα και ο άλλος ήταν υιός του Δία. Αυτή είναι η μεγάλη αντίληψη που έρχεται σε κάθε αναπτυγμένο και με αυτεπίγνωση ανθρώπινο ον. Έχει συνείδηση δύο όψεων που συναντώνται στη φύση του. Είναι μια καλά αναπτυγμένη και πολύ οργανωμένη προσωπικότητα δια της οποίας εκφράζεται συνήθως με τα τρία μέρη (νοητικό, συναισθηματικό και φυσικό) συντονισμένα σε μια ολοκληρωμένη μονάδα. Έπειτα υπάρχει η πνευματική φύση με τις ωθήσεις και τις ενοράσεις της, τη συνεχή έλξη της σε πράγματα ζωτικά και θεία και την επακόλουθη εσώτερη μάχη που προκύπτει από την αντιληπτή αυτή δυαδικότητα. Ο Ηρακλής ήταν ο μαθητής που ζώντας σε φυσικό σώμα, ήταν κατά καιρούς, σαν τον Απ. Παύλο, “αρπαγείς έως τρίτου ουρανού”, όπου ερχόταν σε συνάφειες με θεία όντα. Στην κατάσταση αυτή οραματιζόταν το Σχέδιο, γνώριζε τι έπρεπε να κάνει και διέκρινε την πραγματικότητα της πνευματικής ζωής.
Υπάρχει επίσης ένα ενδιαφέρον μικρό γεγονός στην ιστορία της ζωής του, που κομίζει την ίδια αλήθεια. Όταν ήταν ακόμη νήπιο, λέγεται ότι ο Ηρακλής σκότωσε τον δίδυμο αδελφό του. Δεν ήταν πια μια διχασμένη οντότητα, ούτε μια δυαδικότητα, αλλά ψυχή και σώμα σχημάτιζαν μια ενότητα. Αυτό δείχνει πάντα το στάδιο του μαθητή. Πέτυχε την ενοποίηση και γνωρίζει ότι είναι ψυχή σε σώμα κι όχι ψυχή και σώμα και η αντίληψη αυτή πρέπει πια να χρωματίζει όλες τις πράξεις του. Όταν ήταν στην κούνια, λέει ο μύθος, το ρωμαλέο νήπιο σκότωσε δύο φίδια που τονίζουν πάλι τη δυαδικότητα. Με την πράξη αυτή προδικάζει το μέλλον στο οποίο έδειξε ότι δεν τον έλεγχε πια η φυσική φύση, αλλά μπορούσε να πνίξει το φίδι της ύλης και δεν ήταν πια αιχμάλωτος της μεγάλης πλάνης. Σκότωσε το φίδι της ύλης και το φίδι της πλάνης. Αν μελετηθεί ο συμβολισμός του φιδιού, θα δούμε ότι απεικονίζονται τρία φίδια: το ένα αντιπροσωπεύει το φίδι της ύλης, το άλλο το φίδι της πλάνης και το τρίτο το φίδι της σοφίας. Το τελευταίο αυτό φίδι ανακαλύπτεται μόνο όταν τα άλλα δύο σκοτωθούν. Αυτή η αίσθηση της δυαδικότητας είναι το πρώτο στάδιο της πνευματικής εμπειρίας και χρωματίζει τις σκέψεις όλων των μεγάλων ζηλωτών και μυστικιστών του κόσμου.
Καθώς ο Ηρακλής μεγάλωνε, λέγεται ότι δόθηκε μεγάλη φροντίδα στη μόρφωσή του. Εκπαιδεύθηκε σε κάθε δυνατή δεξιότητα και κάθε ικανότητα που διέθετε, αναπτύχθηκε και οργανώθηκε. Ποιο είναι το μάθημα που μαθαίνουμε από αυτό; Είναι η ανάγκη να αντιληφθούμε ότι κάθε μαθητής, αν αξίζει αληθινά αυτό το όνομα, πρέπει κατ’ ανάγκη να είναι ένα πολύ αναπτυγμένο μέλος της ανθρώπινης οικογένειας. Και τα τρία μέρη της φύσης του πρέπει να ανελιχθούν· ο νους του πρέπει να έχει αποθέματα και να λειτουργεί και πρέπει να ξέρει πώς να τον χρησιμοποιεί· η ευαίσθητη συναισθηματική του φύση πρέπει να ανταποκρίνεται σε κάθε τύπο επαφής· το φυσικό του σώμα πρέπει να είναι κατάλληλο μέσον έκφρασης για την ενοικούσα ψυχή και εξοπλισμένο ν’ αναλαμβάνει τα έργα στα οποία αφιερώθηκε ο άνθρωπος. Για πολλούς αιώνες υπήρξε μεταξύ των ζηλωτών η τάση δυσφήμισης και υποτίμησης του νου. Έτειναν να λένε με ευκολία “ο νους είναι ο σφαγέας του πραγματικού” και με μια μη αναγνωρισμένη νοητική αδράνεια και νωθρότητα να νιώθουν ότι το σημαντικό πράγμα είναι η ανάπτυξη της καρδιακής φύσης. Θεωρούν τον νου με την ικανότητά του να αναλύει και να διακρίνει, παγίδα και πλάνη. Αλλά αυτό είναι βέβαια λάθος. Η γνώση του Θεού είναι τόσο αναγκαία και τόσο σημαντική όσο η αγάπη του Θεού· και αυτό θα το δείξει ασφαλώς η νέα εποχή με τον νέο της τύπο ζηλωτή. Η αγιότητα, η γλυκύτητα και μια ευχάριστη αγαπητική διάθεση έχουν τη θέση τους στο σύνολο των χαρακτηριστικών του ζηλωτή, αλλά όταν συνδέονται με ηλιθιότητα ή υπανάπτυκτη νοητικότητα, παύουν να είναι τόσο χρήσιμες όσο θα ήταν αν συνδυάζονταν με ευφυΐα. Όταν συνδέονται με υψηλού βαθμού διανόηση και νοητικές δυνάμεις προσανατολισμένες στη θεία γνώση, δημιουργούν εκείνο τον γνώστη του Θεού, του οποίου η επιρροή είναι παγκόσμια και μπορεί να αγαπά και να διδάσκει τους συνανθρώπους του.
Έτσι εκπαιδεύθηκε ο Ηρακλής σε όλες τις δεξιότητες και μπορούσε να πάρει τη θέση του στους στοχαστές του καιρού του. Μας λένε επίσης ότι το ανάστημά του ήταν τέσσερις πήχεις, ένας συμβολικός τρόπος έκφρασης του γεγονότος ότι είχε πετύχει την πλήρη του ανάπτυξη σε όλα τα τμήματα της τετραπλής προσωπικότητάς του. Μας λένε ότι ο άνθρωπος είναι ο κύβος, “η πόλις ήτις τετράγωνος κείται”. Αναπτύχθηκε φυσικά, συναισθηματικά και νοητικά και στους τρεις αυτούς παράγοντες προστίθεται ένας τέταρτος, μια ψυχή με συνειδητή κατοχή του μηχανισμού της, την αναπτυγμένη προσωπικότητα. Αφού πέτυχε την ανάπτυξή του και εκπαιδεύθηκε σε όλα όσα μπορούσε να του δώσει ο κόσμος, μας λένε κατόπιν ότι προέβη στον φόνο των δασκάλων του. Τους σκότωσε όλους κι απαλλάχθηκε από αυτούς. Γιατί; Διότι είχε φτάσει στο σημείο στο οποίο μπορούσε να σταθεί στα δικά του πόδια, διατυπώνοντας τα δικά του συμπεράσματα, καθοδηγώντας τη δική του ζωή και χειριζόμενος τις δικές του υποθέσεις. Ήταν συνεπώς απαραίτητο να απαλλαγεί από όλους εκείνους που ζητούσαν να τον επιτηρήσουν, έπρεπε να ξεφύγει από την αυθεντία, να μάθει να βρίσκει τον δρόμο του και να κάνει τις δικές του επαφές με τη ζωή. Σ’ αυτό το σημείο στέκουν πολλοί ζηλωτές αυτή την εποχή. Κατέχουν πολλή θεωρία, έχουν μια σχετικά πλατιά τεχνική γνώση της φύσης της Ατραπού και τι πρέπει να κάνουν σ’ αυτή, αλλά δεν στέκουν ακόμη στα δικά τους πόδια για να βαδίσουν αυτή την Ατραπό μόνοι και χωρίς υποστήριξη. Χρειάζονται στηρίγματα και αναζητούν ανθρώπους να τους πουν τι να κάνουν και τι πρέπει να πιστεύουν. Θα δούμε στον τρίτο άθλο που εκτέλεσε ο Ηρακλής, στο ζώδιο των Διδύμων, ότι δοκιμάστηκε σ’ αυτό το σημείο και έπρεπε να αποδείξει ότι μπορούσε να κάνει αυτό το βήμα. Τότε κάνει την ενδιαφέρουσα ανακάλυψη ότι δεν είναι τόσο ελεύθερος ούτε τόσο δυνατός όσο φανταζόταν ότι είναι μέσα στον νεανικό του ενθουσιασμό. Όταν έγινε δεκαοκτώ ετών, λέγεται ότι σκότωσε το λιοντάρι που ερήμωνε την ύπαιθρο κι ότι άρχισε να εκτελεί άλλες δημόσιες υπηρεσίες, έτσι ώστε το όνομά του έγινε σιγά-σιγά γνωστό. Το δεκαοκτώ είναι πάντα ένας σημαντικός αριθμός. Σ’ αυτόν έχουμε τον αριθμό δέκα που είναι ο αριθμός της τελείωσης της προσωπικότητας συν τον αριθμό οκτώ που, όπως λένε μερικοί αριθμολόγοι, είναι ο αριθμός της Χριστικής δύναμης. Η Χριστική δύναμη που ζητά να εκφρασθεί στον νέο κύκλο της μαθητείας, δημιουργεί την κατάσταση αναταραχής και τις δυσκολίες που χαρακτηρίζουν αυτό το στάδιο. Αξίζει ίσως να σημειωθούν τα ακόλουθα:
“Ο αριθμός οκτώ είναι ο κύκλος που βρήκαμε ήδη ότι είναι η δεξαμενή όλων των δυνάμεων από τις οποίες το Φως θα φέρει την Τελείωση, αλλά τώρα διαστρεβλώνονται ή αναδιπλώνονται. Ο όφις δεν καταβροχθίζει πλέον την ουρά του, συμπληρώνοντας έτσι τον κύκλο του, αλλά συστρέφεται κι αναδιπλώνεται στον χώρο και από τις συσπάσεις των σφαδασμών του προβάλλει μια διαστρεβλωμένη εικόνα του εαυτού του... Στο δεκαοκτώ όμως έχουμε το όραμα της Ευθείας και Στενής Ατραπού: η Στιγμή έχει εκδιπλωθεί σε μονάδα και γίνεται ο άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφεται η ζωή μας. Στο σημείο αυτό ο Μυημένος αντιμετωπίζει τη μία θεία αλήθεια και αισθάνεται την πανίσχυρη παρόρμηση της Μίας Ζωής. Στη συνέχεια αγωνίζεται να υποτάξει τη συστραμμένη γραμμή (8) στην ευθεία γραμμή (1).”
(Χ.Α. και Φ.Χ. Κέρτις, Το Κλειδί τον Πεπρωμένου, σελ. 246-247.)
Αυτό προτίθεται να κάνει ο Ηρακλής στην ηλικία των δεκαοκτώ. Πρέπει να βαδίσει την Ατραπό όπου όλα τα κρυμμένα πράγματα μπορούν να προβάλουν στο φως· έφθασε στο σημείο όπου μπορεί να επιτύχει τη γνώση του εαυτού του και μπορεί ν’ αρχίσει να ερευνά τις απόκρυφες δυνάμεις της φύσης. Αυτό είναι το πρόβλημα όλων των μαθητών.
Το επόμενο επεισόδιο της σταδιοδρομίας του είναι ο γάμος του και η γέννηση των τριών παιδιών, ένας συμβολικός τρόπος έκφρασης της αλήθειας ότι πέτυχε ενοποίηση με την ψυχή. Από την ένωση αυτή γεννήθηκαν οι τρεις όψεις της ψυχής ή άρχισαν να εκδηλώνονται. Άρχισε να γνωρίζει τη φύση της πνευματικής θέλησης και να τη χρησιμοποιεί στη διεύθυνση της ζωής του. Βίωσε τα έργα της πνευματικής αγάπης και απέκτησε συνείδηση της ανάγκης να υπηρετεί. Ο πνευματικός νους άρχισε να του αποκαλύπτει την αλήθεια και είδε τον υποκείμενο σκοπό. Αυτές είναι οι ανώτερες αντιστοιχίες των τριών όψεων της προσωπικότητας, του νου του, της συναισθηματικής του φύσης και του φυσικού του σώματος. Τον βρίσκουμε τώρα να περνά ένα πολύ παράξενο στάδιο. Διαβάζουμε στην αρχαία ιστορία ότι η Ήρα (η ψυχή) τον οδήγησε στην τρέλα. Τον τρέλανε από ζηλοτυπία κι ενώ βρισκόταν στην περίεργη αυτή κατάσταση, διαβάζουμε ότι σκότωσε τα παιδιά του και τους φίλους του και όποιον συνδεόταν μαζί του. Μήπως μπορεί να θεωρηθεί σ’ αυτό το σημείο ότι πέρασε από μια νοσηρή κατάσταση, κοινή σε όλους τους αρχάριους της Ατραπού της Μαθητείας, κατά την οποία μια αρρωστημένη ασυνειδησία θυσιάζει τον καθένα και το καθετί στην ανέλιξη της ατομικής ψυχής; Είναι ένα πολύ κοινό λάθος των ζηλωτών. Η αίσθησή τους της αναλογίας είναι συχνά λανθασμένη και η αίσθησή τους των αξιών παραμορφωμένη. Η ισορροπημένη και υγιής ζωή που αποτελεί το ιδανικό ενός υιού του Θεού, υποδουλώνεται στη φανατική απόφαση να επιτύχει πνευματική πρόοδο. Η πνευματική φιλοδοξία παρασύρει τον ζηλωτή και τον κάνει καταστρεπτικό, ανισόρροπο και συνήθως εξαιρετικά δύσκολο να ζει κανείς μαζί του. Η Βιβλική παραίνεση είναι πολύ συνετή: “Μη γίνου δίκαιος πολύ... ίνα μη αποθάνης εν ού καιρώ σου”. Ένα περίεργο παράδειγμα αυτού του σταδίου σε μεγάλη κλίμακα είναι οι φανατικές θυσίες της Ανατολής, της Ιεράς Εξέτασης, των Προτεσταντών Ομολογητών και όλων όσων ερμήνευσαν την αλήθεια αντίθετα στις πεποιθήσεις μιας ιδιαίτερης ομάδας πιστών.
Όταν ο Ηρακλής συνήλθε από την τρέλα του, όπως ευτυχώς έγινε, μας λένε ότι του δόθηκε ένα άλλο όνομα, ότι του διατέθηκε ένα νέο κατάλυμα κι ότι του ανατέθηκε η εκτέλεση των δώδεκα άθλων. Μας λένε ότι του είπαν τα εξής λόγια: “Από αυτή τη μέρα το όνομά σου δεν θα είναι πια Αλκείδης, αλλά Ηρακλής. Η κατοικία σου θα είναι στην Τύρο και υπηρετώντας εκεί, θα εκτελέσεις τους άθλους σου. Όταν εκπληρωθούν, θα γίνεις ένας από τους Αθανάτους”. (Φοξ, Ελληνική και Ρωμαϊκή Μυθολογία, Τομ. I.)
Μετά την ανάρρωσή του από την τρέλα, η εστία της ζωής του άλλαξε. Δεν ζούσε πια όπως ζούσε προηγουμένως. Το όνομα της ψυχής έγινε όνομά του και έτσι θυμόταν συνεχώς ότι αποστολή του ήταν να εκφράσει τη δόξα της ψυχής. Οι δώδεκα μεγάλοι άθλοι που θα έβαζαν τη σφραγίδα της εκπλήρωσης στη ζωή του και θα έδειχναν το δικαίωμά του να συμμετάσχει στη μεγάλη ομάδα των Αθανάτων, του περιγράφηκαν και εισήλθε στον Δρόμο. Μας λένε ότι στο πρόσωπό του συμβολίζεται ο Σταθερός Σταυρός των ουρανών, που σχηματίζεται από τους τέσσερις αστερισμούς του Ταύρου, του Λέοντα, του Σκορπιού και του Υδροχόου. Η παράδοση μας λέει ότι είχε φυσικά λαιμό ταύρου και ψυχολογικά ήταν ισχυρογνώμων, έτοιμος να επιτεθεί σε κάθε πρόβλημα και να ορμήσει τυφλά σε κάθε εγχείρημα. Τίποτε δεν μπορούσε να τον στρέψει από τον σκοπό του και θα δούμε κατά τη μελέτη των άθλων του ότι ορμούσε ακάθεκτα πάνω του. Τίποτε δεν τον απέτρεπε, τίποτε δεν τον φόβιζε και προχωρούσε προσηλωμένα στον δρόμο του. Το αρχαίο ρητό που διέπει τις δραστηριότητες όλων των δραστήριων μαθητών έγινε δικό του και η ψυχή του του επέβαλε την ανάγκη “της δύναμης να πράττει, της δύναμης να τολμά, της δύναμης να σωπαίνει και της δύναμης να γνωρίζει”. Η “δύναμη να πράττει” είναι το ρητό του Ταύρου και την κατέδειξε στους δώδεκα άθλους του. Συμβόλιζε τον Λέοντα, γιατί πάντα φορούσε τη λεοντή σαν απόδειξη του θάρρους του και επειδή το ρητό αυτού του ζωδίου είναι η “δύναμη να τολμά”, κανένας κίνδυνος δεν τον τρόμαζε και καμιά δυσκολία δεν τον απέτρεπε.
Ίσως το εξέχον επίτευγμά του ήταν εκείνο που εκτέλεσε στο ζώδιο του Σκορπιού, γιατί το μεγάλο έργο ήταν να υπερνικήσει την πλάνη. Κορυφώθηκε και εκπληρώθηκε στο ζώδιο του Σκορπιού. Το ρητό αυτού του ζωδίου είναι η σιωπή. Στον Αιγόκερω αποβαίνει Μυημένος και το στάδιο αυτό είναι πάντοτε αδύνατο, αν δεν υπερνικηθεί η πλάνη και δεν επιτευχθεί η δύναμη της σιωπής. Γι’ αυτό όταν ήταν βρέφος στην κούνια, ανίκανο να μιλήσει, συμβόλισε το ανώτατο σημείο της επίτευξής του, πνίγοντας τα δύο φίδια. Έπειτα στην ωριμότητά του, συμβόλισε τον Άνθρωπο Υδροχόο του οποίου το ρητό είναι “να γνωρίζεις”. Είχε νου και χρησιμοποιούσε τη διανόησή του σε ενεργό έργο και υπηρεσία. Έτσι με πράξη και τόλμη, με σιωπή και γνώση υπερνίκησε όλα τα εμπόδια και πέρασε ανεμπόδιστος από τον Κριό στους Ιχθείς· ξεκινώντας από τον Κριό σαν ταπεινός ζηλωτής και τερματίζοντας στους Ιχθείς σαν παντογνώστης, νικητής Παγκόσμιος Σωτήρας. Εδώ μπορεί να θιγεί ένα σημείο. Στην ιστορία του Ηρακλή δεν μας λένε τίποτε για ό,τι είπε, μας λένε μόνο τι έκανε. Με τις πράξεις του κέρδισε το δικαίωμα να μιλά. Στην ιστορία του μεγάλου εκείνου Υιού του Θεού, του Ιησού Χριστού, μας λένε όχι μόνο τι έκανε, αλλά και τι είπε. Η σιωπή του Ηρακλή και η σταθερή επίτευξή του, ανεξάρτητα από τις αποτυχίες και τις δυσκολίες που αντιμετώπισε και η δύναμη αντοχής του μας δείχνουν τα χαρακτηριστικά του μαθητή. Στην ιστορία του Ιησού Χριστού, με την επίδειξη των δυνάμεών του και με τα λόγια που είπε, έχουμε τις αποδείξεις του Μυημένου. Και τώρα αφού έφτασε στην ωριμότητα και ανέπτυξε τα αναγκαία για την αποστολή του χαρακτηριστικά, διαβάζουμε ότι οι θεοί κι οι θεές έκαναν ό,τι μπορούσαν για να τον εξοπλίσουν στο έργο που έπρεπε να κάνει. Δέχθηκε ό,τι μπορούσε να του δώσει ο κόσμος· του δόθηκαν οι δυνάμεις της ψυχής και έπρεπε να μάθει πώς να τις χρησιμοποιεί.
Διαβάζουμε ότι η Αθηνά του έδωσε έναν ωραίο χιτώνα, όμως αφού δεν διαβάζουμε ότι τον φόρεσε, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι υπονοείται κάτι συμβολικό. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις στην ιστορία όπου δίνεται ένας χιτώνας: ο Ιωσήφ πήρε ένα πολύχρωμο φόρεμα από τον πατέρα του, ο μανδύας του Ηλία κατέβηκε στον Ελισαίο και ο χιτώνας του Χριστού διαμοιράσθηκε και διεκδικήθηκε από τους στρατιώτες κατά τη σταύρωση. Είναι γενική γνώμη ότι ο χιτώνας είναι σύμβολο της κλήσης. Η κλήση του Ηλία πέρασε στον Ελισαίο· η κλήση του Χριστού, του Παγκόσμιου Σωτήρα, τερματίσθηκε με τη σταύρωση όταν εισήλθε σε μεγαλύτερο και σημαντικότερο έργο. Η σοφία που πραγματώθηκε τώρα από τον Ηρακλή, γιατί πέτυχε την ενοποίηση με την ψυχή, του εντύπωσε μια αίσθηση κλήσης. Αφιερώθηκε στην πνευματική ζωή και τίποτε δεν μπορούσε να τον αποτρέψει. Ο Ήφαιστος του έδωσε ένα χρυσό θώρακα, μαγνητικό και προστατευτικό, σύμβολο της ενέργειας που απορρέει από υψηλές πηγές πνευματικής ισχύος, η οποία θα επιτρέψει στον ζηλωτή να αναλάβει τους δώδεκα άθλους και να προχωρήσει άφοβος. Από τον Ποσειδώνα, τον θεό των υδάτων, πήρε άλογα. Ο συμβολισμός που υποκρύπτεται σ’ αυτό το δώρο είναι πολύ ενδιαφέρων. Τα άλογα, όπως και ο Ποσειδών, θεός των υδάτων και θεότητα της υδάτινης, συναισθηματικής φύσης, εκπροσωπούν την ικανότητα που μεταφέρεται είτε από μια γραμμή σκέψης είτε από μια συναισθηματική αντίδραση. Η συναισθηματική, ρευστή αυτή φύση, με την ευαισθησία της και τη δύναμή της να αισθάνεται, όταν χρησιμοποιηθεί σωστά και υποταχθεί σε θεάρεστους σκοπούς, είναι ένα από τα μεγαλύτερα εφόδια που κατέχει ο μαθητής. Με τη βοήθεια του Ποσειδώνα και τα γοργά άλογα ο Ηρακλής μπορούσε να έρθει σε επικοινωνία με την πιο μακρινή σφαίρα στην οποία είχαν αντίκτυπο οι άθλοι του. Μέσω της συναισθηματικής ευαισθησίας και ανταπόκρισης μπορούμε και εμείς να έρθουμε σε επικοινωνία με τον κόσμο στον οποίο έχουν αντίκτυπο οι άθλοι μας. Εξοπλισμένος συνεπώς με κλήση, πνευματική ενέργεια και ευαισθησία, το δώρο του σπαθιού που ήρθε από τον Ερμή, τον αγγελιοφόρο των θεών, έχει βαθιά σημασία γιατί το σπαθί είναι το σύμβολο του νου που διαιρεί, ξεχωρίζει και αποκόπτει. Με τη χρήση του ο Ερμής πρόσθεσε στα άλλα δώρα που προσφέρθηκαν στον Ηρακλή, το δώρο της νοητικής ανάλυσης και διάκρισης. Μας λένε ότι ο Απόλλων, ο Θεός Ήλιος, ενδιαφέρθηκε για τον Ηρακλή και σκέφθηκε τι θα μπορούσε να του δώσει που θα του ήταν χρήσιμο. Τελικά του έδωσε ένα τόξο κι ένα βέλος που συμβολίζουν την ικανότητα να πηγαίνει κανείς κατευθείαν στον στόχο· σύμβολο επίσης της διατρητικής φώτισης, εκείνης της δέσμης φωτός που μπορεί να ακτινοβολήσει το σκοτάδι της ατραπού του, αν χρειασθεί.
Εξοπλισμένος έτσι ο Ηρακλής στέκει έτοιμος για τη μεγάλη προσπάθεια. Κι όταν του δόθηκαν όλα αυτά τα δώρα και στάθηκε με τη θεία του πανοπλία, διαβάζουμε μια παράξενη μικρή λεπτομέρεια: βγήκε έξω και έκοψε ένα ρόπαλο. Όλα αυτά τα θεία δώρα ήταν πολύ ωραία και θαυμάσια, αλλά δεν ήξερε ακόμη πώς να τα χρησιμοποιήσει. Ένιωθε την κλήση του, πίστευε στην πνευματική ενέργεια, του είπαν ότι είχε τα άλογα της επαφής κι ότι αν ήθελε, το τόξο και το βέλος της φώτισης ήταν δικά του· αλλά του άρεζε το γνωστό ρόπαλο που ο ίδιος είχε φτιάξει. Θα άνοιγε τον δρόμο του με εκείνο που ήξερε ότι μπορούσε να χρησιμοποιήσει, παρά να χρησιμοποιεί τα άγνωστα εργαλεία που του είχαν δοθεί. Έτσι άδραξε το ξύλινο ρόπαλό του και άρχισε τους άθλους του.
-Οι Άθλοι του Ηρακλή, Alice A. Bailey
